اعجاز عددی قرآن 

تساوی عددی و هماهنگی رقمی و تناسب در موضوعات قرآن، موضوعی است که قدرت بشری از دریافت دقیق آن ناتوان بوده و از توضیح کامل وبیان آن در می ماند. به عنوان نمونه تعدادی از تناسبهای عددی آیات قرآن را بیان می نمائیم.
اجر
واژه(اجر: مزد): ??? بار در قرآن آمده و به همین اندازه واژه (فعل: کار) آمده است.
جزاء
کلمه(جزاء: پاداش- کیفر) ??? بار در قرآن به کار رفته و (مغفرت)??? بار. پس آمرزش دو برابر کیفر به کار رفته است!
ابلیس
در قرآن لفظ ابلیس ?? بار آمده و عیناً به همین تعداد، یعنی ?? بار، فرمان به استعاذه (پناه بردن به خدا) تکرار شده است.
آیات
واژه ( آیات: نشانه ها) ??? بار در قران آمده وبا توجه به اینکه واژه ( الناس:مردم) ??? بار و (الملائکه?: فرشتگان)?? بار و (عالمین: جهانیان) ?? بار در قرآن بکار رفته، کلمه(آیات) به اندازه مجموع واژه های (ناس- ملائکه و عالمین) به کار رفته است.
ایمان
(ایمان) و مشتقات آن ??? بار در قرآن به کار رفته و لفظ (علم) و مشتقات آن ??? بار و مترادف (علم) یعنی(معرفت) با مشتقاتش ?? مرتبه در قرآن آمده است. در نتیجه (علم ) و(معرفت) و مشتقات آن دو، مجموعاً ??? بار تکرار شده اند که مساوی با لفظ (ایمان) به کار رفته اند.
بِرّ
لفظ برّ( نیکی) و تمام مشتقاتش ?? بار در قرآن آمده که با واژه (ثواب) و مشتقاتش برابر است.
جحیم
کلمه جحیم( دوزخ) ?? بار در قرآن تکرار شده که برابر با لفظ عقاب (کیفر) می باشد.
حرث
واژه حرث( کشت)?? بار در قرآن آمده، و به همین اندازه واژه زراعت ( کشاورزی) به کار رفته است.
دنیا و آخرت
کلمه (دنیا) در قرآن ??? بار به کار رفته و واژه (آخرت) نیز عیناً ?? بار در قرآن آمده است.
رسل
واژه (رسل) ??? بار تکرار شده و واژه نبی ?? بار ، بشیر?? بار و نذیر ?? بار که مجموع ارقام مذکور ??? مرتبه است. جای شگفتی است که این عدد با تعداد مواردی که اسامی پیامبران آمده برابراست. یعنی اسامی پیامبرن الهی ( آدم- نوح – موسی و...) نیز ??? بار در قرآن به کار رفته است.
صیام
واژه (صیام: روزه) و (صبر: شکیبایی) و (درجات: بیمناکی) و (شفقت: مهربانی) هر کدام ?? بار در قرآن آمده است.
عقل
کلمه (عقل) و مشتقاتش ?? بار در قرآن آمده و با موارد به کار رفته واژه (نور) در قرآن برابر است .
محبت
واژه (محبت ) و مشتقاتش ?? بار در قرآن آمده که به همین تعداد واژه ( طاعت : فرمانبرداری ) در آیات وجود دارد.
لسان
کلمه ( لسان: زبان) ?? بار در قرآن آمده است که با تعداد ( موعظه: پند و اندرز) برابر است.
مطالب فوق برگرفته از کتاب (اعجازعددی قرآن) متعلق به عبدالرزاق نوفل می باشد.

وجوه اعجاز قرآن 

 دقت در انتخاب واژه‏ها در قرآن، نخستین مساله‏ای است که پژوهشگر علوم قرآنی، آن را در می یابد، به عنوان نمونه در قرآن موارد به کارگیری واژه<الریاح» بادها، با واژه<الریاح» باد و نیز<الغیث» و <المطر» و جز آن با یکدیگر متفاوت است. مثلاً واژه<الریح» در قرآن صرفاً در مواردی که خیر و منفعت و رحمت الهی بیان می شود آمده است. 

     ?  ?    

? تناسب لفظ و معنی در قرآن
ویژگی الفاظ قرآن، انتخاب دقیق و تناسب آنها با معانی است و نیز قرار گرفتن در جایگاه مناسب خویش در جملات و هماهنگی آنها با واژه‏های قبل و بعد از خود است. فعل‏ها معانی دقیق خود را الهام می بخشند، مثلاً فعل مضارع تجدید و استمرار را افاده کرده، تصاویر و صحنه‏ها را باز آفرینی می کند و به ذهن نزدیک می سازد، تا جایی که گویی آن تصاویر و صحنه‏ها جلوی چشمان مخاطب قرار داده می شوند. واژه‏ها گاهی به شکل جمع و گاهی به حالت مفرد می آیند و این بدون سبب نسبت بلکه به علتی منطقی یا برای حفظ آهنگ و نغمه یا ذکر خاص پس از عام و بالعکس، یا در نظر گرفتن معرفه و نکره، به غرضی بلاغی و یا تقدیم و تأخیر است
? تناسب واژه‏ها با معانی
دقت در انتخاب واژه‏ها در قرآن، نخستین مساله‏ای است که پژوهشگر علوم قرآنی، آن را در می یابد، به عنوان نمونه در قرآن موارد به کارگیری واژه<الریاح» بادها، با واژه<الریاح» باد و نیز<الغیث» و <المطر» و جز آن با یکدیگر متفاوت است. مثلاً واژه<الریح» در قرآن صرفاً در مواردی که خیر و منفعت و رحمت الهی بیان می شود آمده است.(??)خداوند متعال می فرماید:
<و هو الذی یرسل الریاح بشراً بین یدی رحمته حتی اذا أقلت سحاباً ثقالاً سقناه لبلد میت فأنزلنا به المأ فأخرجنا به من کل الثمرات کذلک نخرج الموتی لعلکم تذکرون». (اعراف، ? / ??)
<اوست که بادها را پیشاپیش‏[ باران‏] رحمتش مژده رسان می فرستد، تا آنگه که ابرهای گرانبار را بردارند، آن را به سوی سر زمینی مرده، برانیم، و از آن، باران فرو آوردیم؛ و از هر گونه میوه‏ای‏[ از خاک‏] بر آوریم. بدین سان مردگان‏[ نیز از قبرها] خارج می سازیم، باشد که شما متذکر شوید.»
و می فرماید:<و أرسلنا الریاح لواقح فأنزلنا من السمأ مأ فأسقینا کموه و ما أنتم له بخازنین»(حجر، ?? / ??)
<و بادها را بار دار کننده فرستادیم و از آسمان، آبی نازل کردیم، پس شما را بدان سیراب نمودیم، و شما خزانه دار آن نیستید.»
و نیز می فرماید:<و من آیاته آن یرسل الریاح مبشرات و لیذیقکم من رحمته و لتجری الفلک بأمره و لتبتغوا من فضله و لعلکم تشکرون»(روم، ?? / ??)/
<و از نشانه‏های او این است که بادهای بشارت آور را می فرستد، تا بخشی از رحمتش را به شما بچشاند و تا کشتی به فرمانش روان گردد، و تا از فضل او[ روزی بجویید] و امید که سپاسگزاری کنید.»
و می فرماید:<و الله الذی ارسل الریاح فتثیر سحاباً فسقناه الی بلد میت فاحیینا به الأرض بعد موتها کذلک النشور»(فاظر، ?? / ?)/
<و خدا همان کسی است که بادها را روانه می کند؛پس‏[ بادها] ابری را بر می انگیزند، و[ ما] آن را به سوی سر زمین مرده راندیم، و آن زمین را بدان‏[ وسیله‏]، پس از مرگش زندگی بخشیدیم؛رستاخیز[ نیز] چنین است.»
واژه<الریح» باد، نیز در جاهایی که برای ترسانیدن از فرجام عمل و عذاب کردن است مورد استفاده قرار گرفته. راغب اصفهانی می گوید:<در اکثر جاهایی که خداوند واژه <الریح» را مفرد آورده برای بیان عذاب بوده است.»(??)
خداوند تبارک و تعالی می فرماید:
<مثل ما ینفقون فی هذه الحیاْ الدنیا کمثل ریح فیها صر أصابت حرث قوم ظلموا أنفسهم فأهلکته و ما ظلمهم الله و لکن انفسهم یظلمون»(آل عمران، ? / ???)
<مثل آنچه‏[ آنان‏] در زندگی این دنیا[ در راه دشمنی با پیامبر] خرج می کنند، همچون مثل بادی است که در آن سرمای سختی است، که به کشتزار قومی که بر خود ستم کرده‏اند، بوزد و آن را تباه سازد؛ و خدا به آنان ستم نکرده، بلکه آنان خود بر خویشتن ستم کرده‏اند.»
<أم أمنتم أن یعیدکم فیه تارْ أخری فیرسل علیکم قاصفاً من الریح فیغرقکم بما کفرتم ثم لا تجدوا لکم علینا به تبیعا»(الاسرأ، ?? / ??)
<یا مگر ایمن شدید از این که با دیگر شما را در آن‏[ دریا] باز گرداند و تند بادی شکننده و به‏[ سزای‏] آنکه کفر ورزیدید غرقتان کند، آن گاه برای خود در برابر ما کسی نیایید که آن را دنبال کند.»
و می فرماید:<و فی عاد اذا أرسلنا علیهم الریح العقیم»(ذاریات، ?? / ??)
<و در[ ماجرای‏] عاد[ نیز] چون بر[ سر] آنها باد مهلک را فرستادیم.»
و می فرماید:<و أما عاد فأهلکوا بریح صرصر عاتیْ.»(الحاقه، ?? / ?)/
<و اما عاد، به‏[ وسیله‏] تند بادی توفنده سرکش هلاک شدند.»
شاید سبب این باشد که<ریح» شر آفرین است زیرا توفنده، ویرانگر و بی قرار می وزد، و این نوع باد به جهت استمرار و بی وقفه بودنش یک باد محسوب می‏شود، و مردم نیز تغییری در وزش یکسان آن احساس نمی‏کنند و آرامشی به خود نمی‏بینند، چرا که توفنده و ویرانگر است و یکسره می وزد و همین باعث ترس و دلهره از آن است.اما<الریاح»بادها که در بردارندگان خیر و برکت هستند، گاهی می وزند و گاهی آرام می گیرند، تا مایه بارش ابرها شوند، پس<الریاح» بریده بریده و آرام می‏وزند، به طوری که هر که در معرض آن قرار گیرد در مراحل مختلف وزیدن بادها، احساس آرامش می کند/
پس در این بیان قرآن تصویری از احساس روحی، روانی آدمی نیز دریافت می‏شود.(??)
اما درباره مسخر کردن<الریح» برای حضرت سلیمان علیه‏السلام که خداوند می فرماید:<و لسلیمان الریح غدوها شهر و رواحها شهر»(سبا، ?? / ??)/
باد را برای سلیمان‏[ رام کردیم‏] که رفتن آن با مداد یک ماه و آمدنش شبانگاه یک ماه‏[ راه‏] بود/
و<فسخرنا له الریح تجری بأمره رخأ حیث أصاب»(ص، ?? / ??)/
<پس باد را در اختیار او قرار دادیم که هر جا تصمیم می گرفت، به فرمان او نرم و روان می شد.»
ظاهر این گونه است که نعمت روشن‏تر و سنت الهی‏ آشکارتر است، زیرا آن چیزی که از آن انتظار شر و آسیب می رود، ولی قرین خیر و سود باشد، بی تردید منت آن بزرگ‏تر و ارزش عطایش بیشتر است، بر خلاف چیزی که از آن انتظار خیر و رحمت می رود، چنین چیزی گر چه از آن انتظار دلخوشی و شادمانی می رود، اما به حد دل خوشی و شادمانی چیزی نمی‏رسد که از آن انتظار شر و آسیب می رود، اما وسیله رحمت و نعمت الهی می گردد/
جاحظ درباره گزینش دقیق واژه‏ها در قرآن می گوید:
<و همچنین واژه<المطر»(باران) در قرآن فقط در موارد انتقام به کار رفته است، در حالی که اکثر علما و خواص و همین گونه عوام، میان این واژه(المطر) و واژه(الغیث) تفاوتی قایل نیستند.»(??)
در حقیقت<الغیث» تنها در جایگاه رحمت و نعمت استمعال شده است همانند<الریح» در موردی که ذکر شد، در واقع میان<الغیث» و <الاغاثه» که به معنی کمک و یاری رسانیدن است ارتباط کامل است، از این روبکارگیری واژه<الغیث» در موردی که باران رحمت به بار دارد و خیر به بار می آورد، نشانگر تناسب دقیق میان لفظ و معنا است/
خداوند می فرماید:
<ان الله عنده علم الساعْ و ینزل الغیث و یعلم ما فی الأرحام و ما تدری نفس ماذا تکسب غداً و ما تدری نفس بای ارض تموت»(لقمان، ?? / ??)/
در حقیقت، خداست که علم‏[ به‏] قیامت نزد اوست، و باران را فرو می فرستد، و آنچه را که در رحمهاست می داند و کسی نمی‏داند فردا چه به دست می آورد، و هر کسی نمی‏داند در کدامین سرزمین می میرد. در حقیقت خداست‏[ که‏] دانای آگاه است/
و می فرماید:<و هو الذی ینزل الغیث من بعد ما قنطوا و ینشر رحمته و هو الوالی الحمید»(شوری، ?? / ??)/
و اوست کسی که باران - پس از آن که‏[ مردم‏] نومید شدند - فرو می بارد، و رحمت خویش را می گستراند و هموست سر پرست ستوده/
و می فرماید:<ثم یأتی من بعد ذلک عام فیه یغاث الناس و فیه یعصرون»(یوسف، ?? / ??).<آن گاه پس از آن، سالی فرا می رسد که به مردم در آن‏[ سال‏] باران می رسد و در آن آب میوه می گیرند.»
این در حالی است که واژه<المطر» فقط در مقام عذاب کردن و ترسانیدن آورده می‏شود درست همچون واژه<الریح» مثل آیات ذیل:
<و امطرنا علیهم مطراً فانظر کیف کان عاقبْ المجرمین.»(اعراف، ? / ??)/
و برسد آنان بارش (از مواد گوگردی) باراندیم پس فرجام گندکان حببان بود/
<فجعلنا عالیها سافلها و افطفرنا علیهم حجارْ من سجیل» حجر، ??/?? و آن شر را زیرو کردیم و بر آنان سنگهایی را سنگ گل باراندیم»/
<و لقد اتوا علی القریْ التی امطرت مطر السؤ أفلم یکونوا یرونها بل کانوا لا یرجون نشورا»(فرقان، ?? / ??).
<قطعاً بر شهری که باران بلا بر آن بارانده شده گذاشته‏اند؛ مگر آن را ندیده‏اند؟[ چرا] ولی امید به زنده شدن ندارند.»
<و امطرنا علیهم مطراً فسأ مطر المنذرین»(شعرأ، ?? / ??? و نمل، ?? / ??)/
<و بر[ سر] آنان بارانی‏[ از آتش گوگرد] فرو ریختیم. و چه بد بود باران بیم داده شدگان.»
چنانچه واژه<سمک» در قرآن در موضعی غیر از موضع بیان نعمت بیاید،<الحوت» نامیده می شود و معنی<الحیتان» نیز همان<السمک» یعنی ماهی است، عرب نیز اغلب<الحوت» را به معنی<السمکْ»(??)به کار می‏برد/
قرآن کریم می فرماید:<و سالهم عن القریْ التی کانت حاضرْ البحر اذ یعدون فی البست اذ تأتیهم حیتانهم یوم سبتهم شرعاً و یوم لا یسبتون لا تأتیهم کذلک نبلوهم بما کانوا یفسقون»( اعراف، ? / ???)/
<و از اهالی آن شهری که کنار دریا بود، از ایشان جویا شد: آن گاه که به‏[ حکم‏] روز شنبه تجاوز می کردند؛ آن گاه که روز شنبه آنان، ماهی هایی شدن روی آب می آمدند، و روزهای غیر شنبه به سوی آنان نمی‏آمدند، این گونه ما آنان را به سبب آنکه نا فرمانی می کردند،می آزمودیم.»
و نیز می فرماید:<فالتقمه الحوت و هو ملیم»(صافات، ?? / ???)/
<و عنبر ماهی او را بلعید در حالی که او نکوهش گر خویش بود. و<الحوث» در اینجا همان ماهی عظیم الجثه است.»
و چنانکه<الحوت» در موضع بیان نعمت و منت آورده شود آن را<الحم الطری» یعنی گوشت تازه می نامند/
خداوند می فرماید:<و هو الذی سخر البحر لتأکلوا منه لحماً طریاً و تسخرجوا منه حلیْ تلبسونها وتری الفلک مواخر فیه و لتبتغوا من فضله و لعلکم تشکرون»(نحل، ?? / ??).
<و اوست که دریا را مسخر گردانیده تا از آن گوشت تازه بخورید، و پیرایه‏ای که آن را می پوشید از آن بیرون آورید. و کشتی‏ها را در آن شکافنده‏[ آب‏] می بینی، و تا از فضل او بجویید و باشد که شما شکر گزارید.»
مسأله قابل توجه دیگر این که هر گاه ذکر جوشیدن آب از زمین به میان آمده، با فعل<فجر» از آن یاد شده و هر گاه بیرون زدن آب از سنگ مد نظر بوده از فعل<انبجس» استفاده شده است، راغب اصفهانی در مفردات به این نکته اشاره کرده می گوید:<در مورد آب سه لفظ بجس المأ و انبجس و انفجر به کار برده شده، اما<انبجاس» بیشتر درباره جوشیدن آب از چیزی تنگ و<انفجار» یا در همان مورد<انبجاس» و یا در موضع جهیدن آب از چیزی گشاده استعمال شده است. از این رو خداوند می فرماید:<فانبجست منه اثنتا عشرْ عیناً»(اعراف، ? / ???)<از آن دوازده چشمه جوشید.»
و در موضع دیگری می فرماید:<فانفجرت منه اثنتا عشرْ عیناً»(بقره، ? / ??)<از آن دوازده چشمه جوشید.»

   ?- میر صادقی، جمال، عناصر داستان / ??/
?- ایرانی، ناصر، داستان، تعاریف ابزارها / ???/
?- براهنی، رضا، قصه نویسی / ???/
?- حکیم، سید محمد باقر، القصص القرآنی / ??/
?- خطیب، عبدالکریم، القصص القرآنی فی منطوقه و مفهومه / ???/
?- .حکیم، سید محمد باقر، القصص القرآنی / ??/
?- خلف الله، محمد احمد، الفن القصص فی القرآن الکریم / ???/
?- عبدریه، سید عبدالحافظ، بحوث فی القصص القرآن / ??/
?- خطیب، عبدالکریم، القصص القرآنی فی منطوقه و مفهومه / ???/
??- ر. د: ابومنصور ثعالبی، فقه اللغه و سر العربیه / ???، چاپ دوم، تحقیق مصطفی السقا/
??- راغب اصفهانی، معجم مفردات الفاظ القرآن، ماده<روح»/
??- من بلاغْ القرآن / ???/
??- جاحظ، البیان و التبیین، ? / ??، تحقیق و شرح عبدالسلام هارون، مصر، مکتبه الخانجی، چاپ دوم ???? ه/
??- زمخشری، الکشاف، ? / ???/
??- معجم مفردات الفاظ القرآن، ماده(بجس)/
??- همان ماده خلق/
??- همان، ماده (بدع)/
??- همان، ماده(جعل) و نیز ر. ک: الکشاف، ? / ?/
??- همان، ماده (فطر)/
??- الکشاف، ? / ???/
??- همان، ? / ???/
??- همان ? / ??/
??- الغمراوی، الاسلام فی عصر العلم / ???/